Kolej Transsyberyjska z udziałem Polaków
Kolej Transsyberyjska znana wszystkim jako najdłuższa na świecie linia kolejowa ma swoją historię. Jej zbudowanie było wydarzeniem na skalę światową, odcisnęło niezatarte piętno na wszystkich dziedzinach życia społecznego i ekonomicznego kraju. Siedmiodniowa wycieczka Koleją Transsyberyjską i bez znajomości jej historii dostarcza mnóstwo wrażeń, jednak jej poznanie może sprawić, że poczujemy się jej częścią, chociażby dlatego, że nasi rodacy brali czynny udział w tym przedsięwzięciu. Dziesiątki i setki polskich inżynierów, robotników, zesłańców politycznych uczestniczyli w budowie niemal każdego odcinka kolei.
Krótka historia budowy
Wraz z przyłączeniem Kraju Nadamurskiego i Kraju Ussuryjskiego dla Rosji priorytetem stało się zapewnienie dobrych połączeń tych odległych prowincji z centrum miasta. Tylko w ten sposób można było utrzymać i zagospodarować tak duży kraj. Początki magistrali sięgają roku 1857, kiedy to generał-gubernator Murawiow-Amurski po raz pierwszy podjął temat budowy kolei łączącej Europę z Syberią. Z powodu braku zgody władz najwyższych mających finansować przedsięwzięcie budowa nie rozpoczęła się w terminie. Dopiero w 1891 r. zapadła ostateczna decyzja w sprawie budowy Kolei Transsyberyjskiej, rozpoczęto prace. Piecze nad całym przedsięwzięciem sprawował specjalny komitet na czele z carem Aleksandrem III. Największą trudnością okazało się zapewnienie siły roboczej. Wśród pracujących osób byli żołnierze, Kozacy, a także zesłańcy i katorżnicy. Na Dalekim Wschodzie przy budowie odcinka ussuryjskiego wykorzystywano również Chińczyków, Koreańczyków, Buriatów, a także inne miejscowe ludy. Turyści wybierający wycieczkę Koleją Transsyberyjską rzadko zdają sobie sprawę z tego, że praca przy jej budowie była bardzo ciężka. Nie stosowano prawie żadnych maszyn. Przy użyciu kilofa, łopaty, topora i taczek robotnicy przerąbywali dziewiczą tajgę, czy przebijali tunele w górach. Przy użyciu tak niewielu prymitywnych narzędzi osiągali rekordowe wyniki, oddając każdego roku do użytku przeciętnie 650 km linii kolejowej. Na takim odcinku robotnicy budowali prawie 100 km mostów i prawie milion ton szyn. Koszt budowy Kolei Transsyberyjskiej został początkowo określony na 350 210 482 ruble, później faktyczne wydatki poniesione przez skarb państwa wyniosły ponad 1 miliard rubli.
Kolej z korzyścią dla wielu
Wycieczki Koleją Transsyberyjską są dla turystów sposobem na dostarczenie niezwykłych wrażeń i przeżyć. Dla Rosji i Syberii budowa Kolei Transsyberyjskiej oznaczała wiele korzyści, nie tylko turystycznych. Kolej dała silny impuls do rozwoju ekonomicznego i kulturalnego. Linia kolejowa przecinała żyzne stepy, które stały się z czasem spichlerzem zbożowym Syberii Zachodniej, przechodziła przez tereny zasobne w różne bogactwa naturalne, a także powiązała największe systemy rzeczne Syberii. Ponadto bezpośrednie połączenie Rosji z Syberią przyniosło obustronną korzyść. Pozwoliło rozwiązać problem przeludnienia w Rosji i przyczyniło się do intensywnego zaludnienia Syberii. Rozwinął się przemysł rodzimy, głównie metalurgiczny.
Szlak Transsyberyjski został oddany do użytku w lipcu 1903 r. z drobną przerwą, przez jezioro Bajkał podróżni byli przeprawiani na promach. Uruchomienie tego odcinka nastąpiło pod koniec 1904 r. dlatego też tę datę uznaje się za końcowy etap budowy Kolei Transsyberyjskiej.