Jan III Sobieski (1629-1696) hetman wielki koronny, hetman wielki polny, marszałek wielki koronny i chorąży wielki koronny, wybrany został na króla Polski w 1674 roku. Jako potomek bogatej, szlacheckiej rodziny odebrał gruntowne wykształcenie i wraz z bratem, Markiem, wiele podróżował po Europie. Ze sztuką wojenną zapoznał się służąc m.in. pod hetmanem Czarnieckim i hetmanem Lubomirskim podczas powstania Chmielnickiego (1648). Dowodził własnym pułkiem w bitwie warszawskiej podczas „potopu szwedzkiego”, brał udział w bitwie z rokoszanami Lubomirskiego. Sławę w kraju, a później także koronę, przyniosło mu zwycięstwo w bitwie z Turkami pod Chocimiem.
Panowanie Jana III Sobieskiego przypadło na okres burzliwych walk Rzeczpospolitej z przedstawicielami innych wyznań. Polskę nazywano wówczas „przedmurzem chrześcijaństwa”, zaś sam król przez Turków zwany był Lwem Lechistanu, a przez chrześcijan Obrońcą Wiary. Kiedy Turcy zagrażali polskiemu sojusznikowi – Austrii, Sobieski ruszył na odsiecz i odparł najazd innowierców w jednej z największych europejskich bitew tego okresu – bitwie o Wiedeń (1683). Zginęło w niej ponad 15 000 Turków, podczas gdy zwycięska armia straciła jedynie 3000 żołnierzy. Chcąc uczcić triumf chrześcijaństwa, papież Innocenty XI ustanowił 12 września święto imienia Maryi, obchodzone do chwili obecnej.
Zasługi Sobieskiego
Korzystając ze swojego bogatego doświadczenia wojennego Sobieski gruntownie zreformował polskie wojsko, zmieniając jego organizację i wyposażenie. Pragnął również wzmocnić władzę królewską, równocześnie osłabiając rolę skłóconej szlachty. Jednak plany króla nie zostały wcielone w życie, z uwagi na silną opozycję.
Poza polityką Sobieski aktywnie prowadził mecenat, zgromadził pokaźną bibliotekę, wybudował piękny pałac w Wilanowie oraz ufundował dwa kościoły – kapucynów i świętego Kazimierza na Nowym Mieście w Warszawie.
Do historii przeszło także jego małżeństwo z Marią Kazimierą d’Arquien, zwaną przez króla, a później również historyków i badaczy literatury, Marysieńką. Król darzył ją ogromnym uczuciem, a czułe listy do królowej, pisane podczas długich rozstań, na stałe wpisały się w polską literaturę jako piękny przykład sztuki epistolografii.
Pomnik Sobieskiego w Wiedniu
Władze Rosji wyraziły zgodę na budowę pomnika Sobieskiego w 330 rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej. W stolicy Austrii – Wiedniu, w miejscu gdzie Sobieski dokonał wielkich czynów stanie jego pomnik; dokładnie na wzgórzu Kahlenberg.
